» Campuchia: Riêm kê #11

Trong tác phẩm Cambodia: Riêm kê #11, Đỉnh Q. Lê tập trung xoáy sâu vào những thiết sót trong nhận thức chung về Campuchia, đan cài vào đó trải nghiệm tị nạn hậu chiến tranh của cá nhân. Quê của anh ở Hà Tiên, nằm ngay biên giới giữa Việt Nam và Campuchia, là nơi chế độ Khmer Đỏ (1975–1979) đã xâm lược và tàn sát vào năm 1978, đẩy gia đình anh buộc phải di rời để tìm nơi ẩn trú. Dòng sự kiện này đã đọng lại trong anh một dấu vết vĩnh tồn, ấp ủ trong anh mối quan tâm sâu đậm trước lịch sử chế độ Khmer Đỏ tại Campuchia – một chủ đề mà anh đã thể hiện xuyên suốt nhiều năm thực hành.

Đồng hiện trên bề mặt tác phẩm Cambodia: Riêm kê #11 là chân dung nữ tử tù tại nhà tù Tuol Sleng – một nạn nhân dưới chế độ Khmer Đỏ, và những hoạ hình mô phỏng bản hùng ca Riêm kê (Sử thi Ramayana) trong Cung điện Hoàng Gia Campuchia (Phnom Penh) – một sử thi thần thoại kể về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, một minh chứng sáng chói cho nền văn hóa phong phú của đất nước này. Qua tác phẩm, nghệ sĩ mời gọi người xem đắm mình vào những tầng lớp ý nghĩa ẩn sau bề mặt bị làm phẳng dẹt của nhiếp ảnh. Bởi, cho dù ảnh có được chụp ngay trước thời khắc những người ấy trút hơi thở cuối cùng, cho dù từ lâu rồi họ vốn đã không còn quanh đây, thì lịch sử nghìn năm của Campuchia sẽ vẫn luôn tồn tại và tràn chảy cùng những bức chân dung này. 

(Được biên tập từ trích đoạn văn bản cung cấp bởi Musée du quai Branly – Jacques Chirac và nghệ sĩ)